Starzenie się społeczeństwa i wyzwania systemu emerytalnego

Polska wyraźnie się starzeje, co stanowi jedno z największych wyzwań dla systemu emerytalnego. Eksperci Międzynarodowego Funduszu Walutowego ostrzegają, że bez reform do 2050 roku świadczenia emerytalne mogą spaść z 45% do 29% ostatnich zarobków, szczególnie dotykając kobiety, osoby o niskich dochodach i pracowników niestandardowych. Aby tego uniknąć, konieczne jest wprowadzenie złożonych rozwiązań systemowych.

Niezbędne reformy: wyrównanie i podniesienie wieku emerytalnego kobiet

Jednym z kluczowych postulatów jest wyrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn oraz jego stopniowe podnoszenie w zależności od długości życia. Prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak z SGH podkreśla, że obecny, niższy wiek emerytalny kobiet dyskryminuje je, prowadząc do znacznie niższych świadczeń emerytalnych o ponad 1000 zł miesięcznie.

"To jest absolutna konieczność, bo dzisiejszy niski wiek emerytalny kobiet dyskryminuje właśnie kobiety. Ich świadczenia są mniejsze niż świadczenia mężczyzn o ponad tysiąc złotych." — prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak, Instytut Statystyki i Demografii SGH

Polska pozostaje obecnie ostatnim krajem UE, gdzie kobiety mogą przechodzić na emeryturę w wieku 60 lat, podczas gdy państwa takie jak Niemcy czy Austria podnoszą wiek do 65–67 lat i dążą do ich zrównania.

Niesprawiedliwość wieku emerytalnego na tle Europy

W 2025 roku powszechny wiek emerytalny to w Polsce 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn. To wyjątek w Unii Europejskiej, gdzie średni wiek emerytalny kobiet wynosi około 65 lat, a w wielu krajach obowiązuje równy wiek bez względu na płeć. Przykładowo, w Niemczech wiek emerytalny kobiet i mężczyzn wynosi już ponad 66 lat, co ma wejść na 67 lat do 2029 roku.

Dlaczego reforma jest pilna?

• Demografia: Polska notuje gwałtowne starzenie się społeczeństwa i niewielką liczbę urodzeń, co oznacza mniejszą grupę pracujących finansujących emerytury.
• Ekonomia: System emerytalny wymaga rosnących dopłat z budżetu państwa, co do 2050 roku może oznaczać dodatkowe 6% PKB kosztów.
• Równość: Nierówny wiek emerytalny skutkuje niższymi świadczeniami dla kobiet i zwiększa obciążenia fiskalne państwa.

Dr Marcin Wojewódka, prezes Instytutu Emerytalnego, zwraca uwagę, że politycy unikają tego tematu z powodu obaw przed utratą poparcia wyborców i wolą oferować krótkoterminowe dodatki, zamiast systemowych reform, co tylko pogłębia problemy systemu.

"Jeśli to powie [polityk], to do razu przegra wybory. [...] Wolą być dobrymi wujkami i rozdawać różne łakocie emerytalne. To wykorzystanie tematu emerytów do bieżących potrzeb politycznych, a nie systemowe rozwiązania." — dr Marcin Wojewódka, Instytut Emerytalny

Statystyki długości życia i różnice płci

Dane Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, że przeciętna długość życia w Polsce w 2023 roku wyniosła 82 lata dla kobiet i 74,7 roku dla mężczyzn, co oznacza różnicę około 7,3 lat. To istotny argument na rzecz dostosowania wieku emerytalnego do realiów demograficznych i wprowadzenia zrównania dla obu płci.

Podsumowanie

Wobec starzenia się społeczeństwa, niskich świadczeń emerytalnych kobiet i rosnących kosztów dla państwa, systemowa reforma wieku emerytalnego kobiet jest nieunikniona. Polska musi stopniowo podnieść i wyrównać wiek emerytalny z mężczyznami, by zapobiec dalszemu pogorszeniu stabilności systemu emerytalnego i zredukować nierówności płci.

Źródło: forsal.pl