Historia i fundatorzy
Park Południowy został utworzony na terenach darowanych miastu w 1877 roku przez Juliusza Schottländera, niezwykle zamożnego przedsiębiorcę i właściciela ziemskiego, który współtworzył willową kolonię Borek i wielokrotnie inwestował we Wrocławiu. Frontem do działań Schottländera było przekazanie gruntów wraz z warunkiem przyłączenia Borku do miejskich sieci wodociągowej, gazowej i kanalizacyjnej.
Schottländer był właścicielem około 2 tysięcy hektarów różnych nieruchomości, a jego udział w rozwoju miasta jest podkreślany także nazwami ulic – m.in. ulica Karkonoska była jego patronem.
Projekt i kompozycja parku
Projekt parku w latach 1892–1894 opracował Hugo Richter, ogrodnik miejski, który wcześniej opiekował się ogrodami rodziny Schottländerów. Współpracował przy tym najprawdopodobniej z wybitnym botanikiem profesorem Ferdinandem Cohnem. Park powstał jako założenie krajobrazowe, inspirowane Ogrodem Ludowym w Kolonii, oparte na koncepcji podziału na trzy główne krajobrazy:
- śliąski las z polanami,
- pejzaż wodny ze stawem i kanałami Grabiszynki,
- alpinarium z gatunkami górskimi wokół Wzgórza Bendera.
Integralną część Parku Południowego stanowił także kompleks sportowy wybudowany w latach 1892-1897 pod nadzorem architekta krajobrazu Maxa Kellnera, obejmujący boisko, menaż i korty tenisowe z oryginalną szatnią i trybunami. Obecnie korty są zarządzane przez Wrocławskie Centrum Treningowe Spartan.
Elementy zabytkowe i zmiany powojenne
Na terenie parku zachował się m.in. taras Landsberga z balustradą i schodami wiodącymi do stawu, upamiętniający Ludwiga Landsberga – współzałożyciela parku. Niestety po II wojnie światowej zniknęły takie obiekty jak pawilon Juliusa Schottländera czy restauracja Georga Hassego, a pomniki Cohna i Landsberga zostały wyburzone.
Ciekawym elementem jest Wzgórze Bendera, które powstało przy nasypie kolejowym jako punkt widokowy, z pawilonem drewnianym, wielokrotnie niszczonym przez pożary (ostatni w 2019 roku), odbudowanym z modrzewia w ciągu 4 lat.
Współczesne funkcje i atrakcje
Dziś Park Południowy to popularne miejsce spacerów, rekreacji i sportu. Staw nadal pełni funkcję atrakcji wodnej z fontanną. W miejscu dawnej restauracji działa kawiarnia Agawa. Park zachowuje swój układ z XIX wieku, z rozległymi polanami, ścieżkami, kwietnikami i kolekcją dendrologiczną.
Dzięki gruntownym remontom kortów tenisowych i modernizacji infrastruktury sportowej miejsce zyskało nowe życie, przyciągając miłośników aktywności. Park pozostaje ważnym elementem zielonej przestrzeni Wrocławia, stanowiąc znakomity przykład konsekwentnie rozwijanego założenia krajobrazowego.
Hugo Richter, inspirując się Ogrodem Ludowym w Kolonii, stworzył koncepcję parku krajobrazowego o kompozycji strefowej z ideą arboretum – kolekcji dendrologicznej i botanicznej. — wroclaw.pl
Źródło: wroclaw.pl